Müftülere resmi nikâh kıyma yetkisi veren düzenleme TBMM’de kabul edildikten sonra kafalarda soru işaretleri yaratan sorular oluştu. Çok tartışılan bu düzenleme neleri kapsıyor? İşte ayrıntılar…
Müftünün nikah kıymasıyla ilgili merak edilenleri mercek altına aldık. Nüfus Hizmetleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’nın 20 maddeden oluşan birinci bölümü TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Kabul edilen maddelere göre, İçişleri Bakanlığı’nın, evlendirme memurluğu yetkisi ve görevi verebileceği kurumlar arasına il ve ilçe müftülükleri de eklendi. Habertürk’ten Murat Gürgen, düzenlemeyle ilgili akıllara takılan sorularla ilgili bir derleme yaptı.
İşte müftü nikâhı ile ilgili merak edilen soruların yanıtları:
MÜFTÜ, İMAM NİKÂHI MI KIYACAK?
Müftülere “resmi nikâh kıyma yetkisi” veriliyor. Bu çerçevede resmi nikâh töreninde hangi prosedür uygulanıyorsa, müftü de Medeni Kanun ve Evlendirme Yönetmeliği’ne uygun olarak aynı prosedürü uygulayacak. İmam nikâhında söz konusu olan kadına mehir sorma, iki erkek şahit bulundurma ve dua etme gibi uygulamalar olmayacak. Müftü çiftlere evlenmeyi kabul edip etmediklerini soracak ve “evet” yanıtını aldıktan sonra töreni “Sizleri karı koca ilan ediyorum” diyerek tamamlayacak.
İMAM NİKÂHI YASAKLANACAK MI?
Eskiden olduğu gibi, resmi nikâha ek olarak imam nikâhı kıydırmanın önünde yasal engel yok. Ancak öncelik resmi nikâhta. Medeni Kanun’un 143. maddesine göre; dini nikâh kıyılabilmesi için imama aile cüzdanı gösterilmesi gerekiyor.
İMAM NİKÂHININ YERİNE GEÇER Mİ?
AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Muş “Müftülüklerin kıyacağı nikâh dinî nikâh olmaz. Birisi dinî nikâh yapmak istiyorsa onu ayrıca yapması gerekir” dedi.
HANGİ CÜBBEYİ GİYECEK?
Müftüler nikâh kıyarken beyaz imam cübbelerini değil, nikâh kıymakla yetkili diğer görevlilerin giydiği kırmızı nikâh memuru cübbesini giyecek.
NEREYE BAŞVURU YAPILACAK?
Evlenme başvurusu belediyeler ile nüfus müdürlüklerine ya da köylerde muhtarlara yapılıyordu. Artık müftülükler de başvuru kabul edecek. Başvurulacak birimi çiftler seçecek.
NİKÂH CAMİDE KIYILABİLECEK Mİ?
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu “İbadethanelerde resmî nikâh kıyılamayacaktır. Evlenme usul ve esaslarını düzenleyen mevzuatta bu konu açıkça belirtilmiştir: Dinî mekânlarda resmî nikâh işlemi yapılamaz” dedi.
YETKİSİNİ DEVREDEBİLECEK Mİ?
Türkiye genelinde 81 il ve 957 ilçe müftüsü görev yapıyor. Müftü sayısının nikâh kıyma taleplerini karşılamaya yeterli olmayacağı tahmin ediliyor. Belediye başkanlarının nikâh memurlarını yetkilendirmesi gibi müftülüklerde de yetkinin memur ya da imamlara devredilmesinin önünde şu anda yasal bir engel bulunmuyor. Konuya yasanın yürürlüğe girmesinin ardından, yönetmelikle netlik kazandırılması bekleniyor.
NEDEN İHTİYAÇ DUYULDU?
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu “Burada yapılmak istenilen, gerek ülkemizin bazı bölgelerinin coğrafi şartları, gerekse yetkili memur sayısı dikkate alınarak insanların resmî nikâha ulaşılabilirliğini artırmaktır”, AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Naci Bostancı ise “Burada yapmaya çalıştığımız, esasen aile kurumunu tahkim etmektir, aile kurumunu hukuki teminat altına almaktır. Müftü nikâhı, hukuki sonuç doğuran, nikâh işlemini kolaylaştırmak için bir yoldur” açıklamasını yaptı.
YABANCILAR BAŞVURABİLİR Mİ?
Müftüler yabancı eşle evlenen Türk vatandaşlarının nikâhını kıyamayacak. Yeni düzenlemede “Eşlerden birinin yabancı olması halinde, evlendirmeye belediye evlendirme memurlukları ile nüfus müdürleri yetkilidir” hükmü yer alıyor.
EŞ GAYRİMÜSLİM İSE NE OLACAK?
Bu konu TBMM içişleri Komisyonu’nda da gündeme geldi. Müftülerin Müslüman olmayan erkeklerin nikâhını kıymak istemeyeceği ileri sürüldü. Ancak yapılan düzenlemeye göre, gayrimüslim eş, eğer Türk vatandaşı ise ve nikâhının müftü tarafından kıyılmasını talep ettiyse, nikâhın müftü tarafından kıyılmasının önünde yasal bir engel yok.
SAYILARLA ‘NİKÂH’
Bin 397 belediyede 14 bin evlendirme memuru görev yapıyor. 957 nüfus müdürü, 50 bin 292 muhtar ile 228 yurtdışı temsilciliği de evlendirme yetkisine sahip. Gemi kaptanları ile uçak pilotları nikâh kıymakla yetkilendirilebiliyor. Diyanet İşleri bünyesindeki 117 bin personelin çoğunluğu müftülüklerde çalışıyor. İmam sayısı ise 71 bin düzeyinde. 2017 yılının ilk 9 ayında, belediyelerde 426 bin 258, nüfus müdürlüklerinde 3 bin 212, muhtarlıklarda 16 bin 543 nikâh kıyıldı. 19 bin 979 nikâh işlemi ise dış temsilciliklerde veya gemi kaptanı ve pilot gibi yetkilendirilmiş kişiler tarafından gerçekleştirildi.
YENİ DOĞAN BEBEĞE İSİM
Nüfus Hizmetleri Kanunu’nda yapılan değişikler kapsamında yeni doğacak çocuklara en fazla üç isim verilebilecek. Elektronik ortamdaki aile kütüklerinde, bireye ait tek bir kayıt tutulacak. Aile kütüklerinde yer alacak bilgilere velayete ve vesayete ilişkin unsurlar da ilave edilecek. Uluslararası Koruma ve Yabancılar Kanunu kapsamındaki yabancılara kimlik numarası vermeye ve yabancılar kütüğüne kaydetmeye İçişleri Bakanlığı yetkili olacak. Sağlık personelinin takibi dışında doğan çocukların doğum bildirimi nüfus müdürlüklerine sözlü beyanla yapılacak. Doğum olayları yurtiçinde 30 gün içinde nüfus müdürlüklerine, yurtdışında ise 60 gün içinde dış temsilciliğe bildirilecek. Kişiler kendileri ve alt ya da üst soylarına ait nüfus örneklerini e-Devlet kapısı üzerinden sorgulayabilecek. Adres bildirimleri 20 gün içinde yapılacak. Kimlik paylaşım sistemiyle bürokrasiden kaynaklı işgücü ve zaman kaybı önlenecek. (HABERTÜRK)
