HİDROELEKTRİK ÜRETİMİNDE EN BÜYÜK KAPASİTE MARAŞ’TA!

Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı (DOĞAKA) Bülteninin 12. sayısında TR63 Bölgesi Hidroelektrik Üretim Kapasitesi Projeksiyonu adlı bir çalışma yayımlandı. Çalışmaya göre hidroelektrik üretim kapasitesi Hatay’da yüzde 0.63, Osmaniye’de yüzde 47.60, Kahramanmaraş’ta ise yüzde 51.77 olarak belirlendi.

Çalışmada, TR63 Bölgesi için; “Komşu bölgelerle birlikte Türkiye sanayi katma değerinin yüzde 10’u aşan üretim kapasitesine sahip bir alanda yer alan bölge, gerek devam eden yatırımlar gerekse lojistik, coğrafi konum, hammadde vs. gibi avantajlardan dolayı sanayi sektöründeki payını artıracak potansiyele sahiptir. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 2012 yılı verilerine göre, Türkiye’de sanayi siciline kayıtlı işletmelerin yüzde 2,24’ü TR63 Bölgesi’nde yer almaktadır. Hatay ilinde demir-çelik, mobilyacılık, ayakkabıcılık, filtre sanayi; Kahramanmaraş ilinde tekstil, metal mutfak eşya, ayakkabıcılık; Osmaniye ilinde demir-çelik sektörleri öne çıkmaktadır” ifadelerine yer verildi.

Bunun yanında bölge geneline yayılmış çok sayıda tarıma dayalı gıda işletmesi bulunduğuna dikkat çekilen araştırmada; şu bilgilere yer verildi: “Ayrıca enerji sektörü, bölge ekonomisinde oldukça önemli bir konuma sahiptir. Kahramanmaraş ilindeki Afşin- Elbistan Termik Santrali’nin yanı sıra Hatay ilinde yapımına devam edilen doğalgaz ve termik santral inşaatları, Osmaniye ve Hatay ilinde yoğunlaşan rüzgar enerji santralleri ve Kahramanmaraş’ta yoğun olmak üzere bölgedeki hidroelektrik santralleri bölgeyi Türkiye’nin en önemli enerji üretim merkezlerinden biri haline getirmektedir. Demir-çelik üretiminde dünyada 10’uncu, Avrupa’da ise Almanya’dan sonra 2’nci sırada yer alan Türkiye’de; yıllık 50 milyon ton olan çelik üretim kapasitesinin 16,4 milyon tonu Hatay ve Osmaniye illerinde bulunmaktadır. Mevcut durumda Türkiye’de en yüksek üretim kapasitesine sahip bölge 14,5 milyon ton kapasiteye sahip Marmara ve 11,3 milyon ton kapasiteye sahip Ege Bölgesi’nin önünde yer almaktadır. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 2011 yılı Türkiye sanayisine yönelik yaptığı değerlendirmede, Türkiye GSMH’nin yüzde 10’dan fazlasını ve ihracatının yüzde 18,5’i karşılayan tekstil sektörü Kahramanmaraş ilinde yoğun olmak üzere TR63 Bölgesi için başat sektörlerden biridir. Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası verilerine göre Türkiye iplik üretiminin yüzde 27’si ve kumaş üretiminin de yüzde 8’i Kahramanmaraş’ta gerçekleştirilmektedir.”

Demir-çelik ve tekstil sektörü ile benzer şekilde, TR63 Bölgesi sanayi yapısında temel yapı taşlarından olan metal mutfak eşya, ayakkabıcılık, mobilyacılık sektörleri ile özellikle zeytin ve yer fıstığına dayalı gıda sanayinde uluslararasılaşma eğiliminin giderek arttığına dikkat çekilen araştırmada; şöyle devam edildi: “Bölge genelinde belirli yörelerde yoğunlaşmış ve bazı sektörlerde rekabetçi yapısı gelişmiş durumda olan sanayi kompozisyonu, bazı sektörlerde orta ve yüksek teknolojili bir üretim yapısına sahip olsa da, genel olarak düşük ve orta düzey teknolojiye sahiptir. Kalkınma Bakanlığı ve Türkonfed tarafından hazırlanan iki ayrı analiz çalışmasında da TR63 Bölgesi, orta düşük teknolojili imalat sanayi sektörlerinin yer aldığı bölgeler arasında gösterilmiştir. TR63 Bölgesi’nde Hatay, İskenderun, Payas, Osmaniye, Kadirli ve Kahramanmaraş’ta olmak üzere 6 adet Organize Sanayi Bölgesi (OSB) faaliyet göstermektedir. 300 adet firmada yaklaşık 28 bin kişinin istihdam edildiği OSB’lerin alan, parsel sayısı, üretimdeki firma sayısı ve istihdam edilen kişi sayısı bakımından en büyüğü Osmaniye Organize Sanayi Bölgesi’dir. Bunların yanı sıra Hatay ilinde bir adedi Hayvancılık İhtisas OSB ve bir adedi Zeytincilik İhtisas OSB olmak üzere 4, Kahramanmaraş ilinde bir adedi Tekstil İhtisas OSB olmak üzere 3 ve Osmaniye ilinde bir adedi Hayvancılık İhtisas OSB ve bir adedi Zeytincilik İhtisas OSB olmak üzere 3 adet yeni OSB kurulumu için işlemler başlatılmıştır. Ayrıca İskenderun’da Denizcilik İhtisas Sanayi Bölgesi kurulması planlanmaktadır. Bölgede metal ana sanayi, tekstil, metal mutfak eşya, gıda, yaş meyve ve sebze, otomotiv filtresi ve mobilyacılık sektörlerinin ağırlıklı olduğu ihracat yapısı Hatay ve Kahramanmaraş illerinde daha fazla ülkeye dayalı bir yoğunlaşma gösterirken, Osmaniye ilinde yıllara göre dalgalı bir seyir izlemektedir. Nitelikli insan kaynağı ve gelişmiş altyapı olanakları ile rekabet gücü ve yaşam kalitesi yüksek bölge” olarak belirlenen Bölge vizyonu çerçevesinde, bu vizyona yönelik olarak stratejik ve öncelikli sektörlerin rekabet gücünün artırılması, potansiyel gelişme alanlarının bölge ve ülke ekonomisine kazandırılması ve yaşam kalitesinin geliştirilmesine yönelik temel hizmet ve altyapı olanaklarının iyileştirilmesi yaklaşımı ile temel amaç, öncelik ve tedbirler belirlenmiştir.”

TR63 Bölgesi’nde 2014-2023 yılları arası dönem için öngörülen stratejilerde; Hatay il merkezinden başlayarak İskenderun ilçesi, Osmaniye il merkezi ve Kahramanmaraş il merkezinden geçen ve Elbistan’a uzanan hat, Ana Gelişim Aksı’nın yer aldığı belirtilerek şunlar kaydedildi: “Halihazırda bölge ekonomisinin ve nüfusunun önemli bir kısmını barındıran bu hat, bölgenin mevcut ve planlanan enerji üretim tesislerinin, mevcut ve planlanan sanayi bölgeleri ve tesislerinin, ulaşım modlarının, turizm değerlerinin büyük bir çoğunluğunu kapsamaktadır. Tarımsal üretimde de hissedilir bir paya sahip olan bu bölgeler Bölge Planının tüm gelişme eksenlerinde başat rol oynamaktadır. Enerji sektöründe; mevcut Afşin-Elbistan Termik Santrali, rüzgâr ve hidroelektrik enerji santrallerinin yanı sıra yapımı devam eden ve planlanan termik, rüzgâr ve hidroelektrik enerji santralleri ile sadece bölge ölçeğinde değil ulusal ölçekte de önemli bir enerji merkezi olabilecek kapasitededir. Özellikle İskenderun-Toprakkale arasında yapımı devam eden veya planlanan 8 adet termik santral ile Afşin-Elbistan yöresi için uluslararası nitelikli yatırım arayışları büyük öneme sahiptir. Sanayi sektöründe; Antakya, İskenderun, Payas, Osmaniye ve Kahramanmaraş Organize Sanayi Bölgeleri, İskenderun-Payas bölgesinde kurulu ana metal sanayi tesisleri, Kahramanmaraş’ta kurulu tekstil ve Bölgemiz Gelişim Şeması metal mutfak eşya tesisleri ile genel olarak bütün hat üzerinde dağınık halde olan gıda sanayi tesisleri TR63 Bölgesi’nin mevcut sanayi yapısının neredeyse tamamını karşılamaktadır. Lojistik sektöründe; havaalanı ve limanların tamamı ana gelişme aksı olarak belirlenen bölge üzerinde yer almakta olup söz konusu bölge otoyol ve bölünmüş yol ağı ile gelişmiş bir karayolu altyapısına sahiptir. Aynı zamanda demiryolu ağı içerisinde de yer alan ana gelişme aksı tüm ulaşım modlarında erişim olanaklarına sahiptir. Bölgenin markalaşma hedefinin olduğu inanç, kültür, gastronomi ve termal turizmde önemli değerlerin yer aldığı gelişme aksı üzerindeki tarımsal üretim alanları, bölgenin diğer yörelerine oranla daha sınırlı olsa da, tarımsal ticaretin ve gıda sanayinin en önemli aktörleri gelişme aksı üzerinde yer almaktadır. Sanayileşme ve beraberindeki teknolojik gelişme ile birlikte dünya gündeminde geri planda kalan tarım sektörü, nüfusu hızla artması, iklim değişiklikleri ve besin kaynaklarında oluşmaya başlayan yetersizliklerle yeniden önem kazanmaya başlamıştır. Bu doğrultuda birçok ülke ve uluslararası nitelikli organizasyon mevcut tarım politikalarını eleştirel bir bakış açısıyla yeniden gözden geçirmiş ve sektörün sürdürülebilirliği noktasında yeni politikalar geliştirmeye başlamıştır.

Coğrafi ve iklim şartlarının uygunluğu ve sulama imkânları nedeniyle Türkiye’nin en önemli tarımsal üretim merkezlerinden biri olan TR63 Bölgesi’nde tarım sektörünün gayrisafi katma değere ve istihdama yaptığı katkının Türkiye ortalamalarının üzerinde yer aldığına işaret edilen çalışmada, şu bilgilere yer verildi: “Türkiye’de de 10. Kalkınma Planı’nda tarımsal ürün maliyetlerinin düşürülmesi, verimliliğin artırılması, arazi toplulaştırma çalışmaları, moderne sulama tekniklerinin geliştirilmesi ve ilgili mevzuatta düzenlemeler yapılması gibi tedbirler yer almaktadır. TÜİK’in 2011 GSKD verilerine göre Türkiye’nin toplam gayrisafi katma değeri içerisinde yüzde 9 paya sahip tarım sektörünün TR63 Bölgesi gayrisafi katma değeri içerisindeki payı yüzde 14,4’tür. Benzer şekilde 2012 yılı verilerine göre Türkiye’deki toplam istihdamın yüzde 24,6’sı tarım sektöründe iken TR63 Bölgesi’nde bu oran yüzde 32’dir. Tarım sektörünün TR63 Bölgesi ekonomisindeki önemi ile ilgili bir diğer gösterge ihracat verilerinden elde edilmektedir. Tarım sektörünün bölge ekonomisindeki payı, TR63 Bölgesi ulusal tarım sektörü içerisinde öne çıkarmaktadır. Üretim hacmi ve ürün çeşitliliği bakımından Türkiye’nin en önemli tarımsal üretim merkezlerinden biri olan TR63 Bölgesi, yıllar itibarıyla değişiklikler göstermekle birlikte 10-12 üründe Türkiye toplam üretiminin yüzde 20 ’den fazlasını, 25-30 üründe de yüzde 10’dan fazlasını karşılamaktadır. 2012 yılı verilerine göre Türkiye toplam bitkisel üretim değerinin yüzde 4,9’u ve hayvansal üretim değerinin yüzde 1’i TR63 Bölgesi’nde üretilmektedir. Türkiye’nin toplamda 137,2 milyar TL olan tarımsal üretim değerinin 4,8 milyar TL’si (yüzde 3,5) TR63 Bölgesi’nde elde edilmektedir.” (marasexpress.com)

marasexpress