17°
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi’nin Maraş’ın marka ürünlerinin tescillenmesi için Türk Patent Enstitüsüne (TPE) yaptığı 14 başvuru içerisinde yer alan Maraş File Nakışı da tescillendi.
Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Patenti almak için yapılan başvurularda Hartlap Bıçağı, Oyma Çeyiz Sandığı ve Kahramanmaraş Yemenisi’nin ardından Maraş File Nakışı da “Türk Patent ve Marka Kurumu’nun” Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adı Bülteni’nde yayımlanarak resmiyet kazandı. Belediye tarafından yapılan diğer 10 ürün ise Türk Patent ve Marka Kurumu’nda onay bekliyor. Patent için sırada bekleyen diğer ürünler ise şöyle: “Maraş İşi Sim Sırma ile beraber Maraş yemeklerinden Fıstık Ezmesi, Naturel Sızma Zeytinyağı, Maraş Parmak Peyniri, Ravanda Şerbeti, Sarı Çeltik Pirinci, Urmu Dutu, Maraş Çöreği, Sumak Ekşi Akıtı, Kahramanmaraş Abbas İnciri.”
Maraş’a özgü motifleriyle tanınan Maraş File Nakışı’nın özellikleri ise şöyle: “Kahramanmaraş ve ilçelerinde yaygın olarak yapılan, kültürümüzü yansıtan yöresel bir Türk nakışıdır. Maraş File Nakışı teknik olarak önce kumaşın sökülmesi sonra sökülen kumaşın işlenmesi ile oluşan tersi ve düzü aynı görünen bir nakış türüdür. Maraş File Nakışı’nda kullanılan kumaşın dokuma ipliği ince ve ipekli olmalıdır. Mongol en çok tercih edilen ipekli kumaş türüdür. Eni ve boyu farklı kalınlıkta iplerle dokunmuştur. Ende çok ince iplerle dokuma yapılmıştır. Bu yüzden kumaşa işleme yapmadan önce sökme işlemi yapılır. İkinci olarak ipek demor kullanılır. Demor kumaşın en ve boy iplikleri eşit dokunmuştur. Renkli demor kumaşlar da kullanılır. İşlemede kullanılan ipler parlak, sağlam, çok kalın olmayan saf ipek iplerdir. İpek ipler standart bükülmüş iki kattan oluşur. Bu katlar birbirinden ayrılarak tek kat halinde kullanılır. 1,5 cm boyunda ince iğne kullanılarak yapılan işlemenin zarifliği buna bağlıdır. Tabiattan alınan çiçekler, yapraklar stilize edilerek desen olarak kullanılır. Geometrik desenler, stilize edilmiş (karakteri bozulmadan basitleştirilmiş desen) vazoda çiçek desenleri kullanılır. Desenler halk arasında işleyenlerin zevkine ve yaratıcılığına göre şekillenir. Maraş File Nakışı teknik olarak önce kumaşın sökülmesi sonra sökülen kumaşın işlenmesi ile oluşan tersi ve düzü aynı görünen bir nakış türüdür. Kullanılan kumaşlar çok ince olduğu için kumaşın tellerini saymak sökerken daha kolay olmaktadır. Bu yüzden de işleme yapmadan kumaşa sökme işlemi uygulanmıştır. Bu teknik sadece Maraş File Nakışı’nda uygulanır. Maraş File Nakışı yatay ve dikey olmak üzere artı şeklinde temel teknik olarak iki aşamada işlenmektedir. Birinci işleme Maraş File Nakışı suyu ikinci işleme ise motifleri oluşturan mercimek ajuru ile oluşturulur. Bu işleme tekniği işin kolalı gibi görünmesini sağlamaktadır. Maraş File Nakışı görünüş olarak yakın yörelerdeki nakışlara benzetilse de kumaş sökümü, teknik ve işleme bakımından diğerlerinden farklı yöntemler kullanılmaktadır.”
