17°
Sıcakların kendini iyice hissettirdiği günlerde yüzme, plaj voleybolu, bisiklete binme gibi daha çok yaz aylarında yapılan sporlar sakatlanmalara da zemin hazırlayabiliyor. Spor öncesi yapılan egzersiz, su tüketimi hatta spor saatinin seçimi bile yaşanabilecek sakatlıkların önüne geçebiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Z. Uğur Işıklar, yaz sporlarında yaşanabilecek sakatlanmalar ve alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.
Çocuğunuzu uygun spora yönlendirin
Yaz aylarında çocuklarının bu dönemi sporla geçirmesini isteyen ebeveynler çeşitli arayışlara girmektedir. Yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da spora başlamadan önce sağlık ve fiziksel yeterliliğin değerlendirilmesi gerekmektedir. Spor aktivitelerine bağlı yaralanmalar nedeniyle çocuk ve gençlerin 15 yıl içinde sporu bırakma oranının yüzde 70-80’lere ulaştığı unutulmamalıdır. Bununla beraber çocukların eklem, kas ve tendon yapısı ile genetik özellikleri değerlendirildikten sonra uygun spor dalına yönlendirilmeleri daha uygundur. Her uzun boylu çocuk basketbol için uygun aday değildir. Spor aktivitesi için asgari sağlık şartlarının sağlanmadığı çocuklarda sakatlanma oranı çok daha fazla görülmektedir.
Spordan önce ve sonra egzersizleri unutmayın
Genellikle tüm kış boyunca hareketsiz kalan kişilerin yaz aylarında aniden spora başlaması sakatlanmalara davetiye çıkarmaktadır. Özellikle ağır sporlar sonrasında kas yırtıkları ve kas içinde kanamalar sık olarak yaşanan sorunların başında gelmektedir. Spor öncesi esneme-germe- ısınma spor sonrasında ise soğuma egzersizleri sakatlanmaların önüne geçebilecek önlemlerin başında gelmektedir. Isınma hareketleri, kalp ve dolaşım sistemini hızlandırarak kaslara ulaşan oksijen miktarını artırır. Kasların esnekliğinin artması ve verimli çalışmasına olanak sağlayan ısınma ve esneme egzersizleri gibi spor sonrası soğuma hareketleri de kalp atım hızının sağlıklı bir şekilde normale dönmesine yardımcı olmaktadır.
Zorlayan stillerde yüzmeyin
Vücuttaki bütün kasları koordineli olarak çalıştıran yüzme; diz, bel, sırt, eklem ve kemik hastalıklarında tavsiye edilen sporların başında gelmektedir. Bununla birlikte ısınma ve germe hareketleri yapılmadan yüzülmesi farklı sakatlıklara yol açabilmektedir. Yüzmede omuz bölgesi çok kullanıldığında bu bölgede daha fazla sakatlık yaşanmaktadır. Menüsküs sorunu olanlar kurbağalama stili, omuz rahatsızlığı olanlar ise serbest stil yüzmeden zarar görebilmektedir. Yüzerken yaşanabilecek sakatlanmaların önüne geçebilmek için kelebek gibi kasları aşırı zorlayan stillerden uzak durarak yüzme öncesi ısınma -germe egzersizlerinin yapılması önemlidir.
Suya atlayarak girmeyin
Yazın deniz ve havuzlarda en sık yaşanan sıkıntılardan biri de balıklama veya çivileme olarak tabir edilen atlayışlardan kaynaklanmaktadır. Özellikle derinliği 2 metrenin altında olan sularda balıklama ya da çivileme atlayışlar farklı sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Zemine çarpılan bölgeye göre ayak bileği, omuz, baş ve omurgada travmalara bağlı yaralanmalar yaşanabilmektedir. Suya atlamadan girmek atlanacaksa da 2 metreden derin suların tercih edilmesi gerekmektedir.
Voleybol keyfi omzunuzu sakatlayabilir
Plaj etkinliklerinin en keyiflilerinden biri olan voleybol özellikle omuz sakatlanmalarına yol açabilmektedir. Top seviyesinin genelde baş üzerinde olması omuz eklemlerini zorlayabilmektedir. Kumda hareket etmenin zorluğu fazladan efor sarf edilmesine neden olacağından kaslarda zedelenmeler yaşanabilmektedir. Aşırı hareketlerden kaçınarak, güneşin ve sıcağın yoğun hissedilmediği saatlerde plaj voleybolunun oynanması daha sağlıklı bir seçenektir.
Bisikleti boyunuza uydurun
Yaz aylarında yapılan bisiklet gezileri yanlış kullanım nedeniyle özellikle dizlerde rahatsızlıklara zemin hazırlayabilmektedir. En çok yapılan yanlışların başında ise başkasının boyuna göre ayarlanmış bisikleti kullanmak gelir. Özellikle düşme korkusu yüzünden selenin alçak tutulması dizlerin gereğinden fazla kırılmasına neden olmaktadır. Uzun süre bu pozisyonda bisiklet kullanmak dizlere aşırı yük binmesine yol açarak ağrılara yol açabilmektedir. Pedala basarken dizlerin düz konumda olması da önemli ayrıntılar arasındadır.
Tenisi uygun raketle oynayın
Yazın açık havada sık oynanan sporlar arasında yer alan tenis, özellikle yeni başlayan acemiler için sakatlanma riski taşıyabilmektedir. Raketi yanlış tutmak, gereğinden fazla sıkmak veya uygun olmayan raketle oynamak dirseğin dışında ve ön kolda şiddetli ağrılara neden olan “tenisçi dirseği” rahatsızlığına neden olabilmektedir. Özellikle tenise yeni başlayan çocukların ilerde dirsek rahatsızlığı yaşamaması adına anne babaların dikkatli olması gerekmektedir. Daha çok aktivite sırasında ağrıya neden olan tenisçi dirseğinin tedavisinde dirseği yoran aktivitelerden uzak durarak ağrı sırasında buz uygulaması olumlu sonuçlar vermektedir.
Spor yaparken sakatlanmamak için;
1.Spora başlamadan önce sağlık kontrollerinizi yaptırın. Doktorunuzun uyarısını dikkate alarak kendinize uygun sporu seçin.
2.Yapılacak sporla ilgili ayakkabı ve ekipmanları bir uzmana danıştıktan sonra belirleyin.
3.Spordan önce ısınma ve germe, spordan sonra ise soğuma egzersizlerini ihmal etmeyin.
4.Yorgun ve ağrınız varken spora ara verin. Ağrının önemli bir sorunun işareti olabileceğini unutmayın.
5.Antrenmanların çok sık yapılmamasına özen gösterin.
6.Beslenme düzeninize dikkat edin. Kalori ihtiyacı karşılanmadan yapılan sporlarda doku onarım için yeterli enerjiyi tenim edemeyebilir. Bu da kasların çökmesine neden olabilir.
7.Spor sırasında sıvı ve elektrolit kaybını yaşanacağından su başta olmak üzere bol sıvı tüketin.
8.Rutin yaptığınız sporu kademe kademe artırın. Vücudunuza birden yüklenmeyin ve ulaşamayacağınız hedefler seçmeyin.
