25°
Kurtuluş Savaşı öncesi milli mücadele döneminin Kahramanmaraş’taki baş aktörlerden Sütçü İmam’ın kahramanlığı 100 yıldır gönüllerde yaşıyor.
****Kalbimizde yaşıyor***
Sütçü İmam’ın sıktığı kurşunla sembol bir isim haline gelen Sütçü İmam sıktığı kurşunla, kurtuluş mücadelesi veren ecdadımızda zaten üst düzey olan motivasyonu daha üst düzeye çıkararak düşmana da ümitsizlik aşılamıştı. Allah kendisinden razı olsun. Bugüne gelmemizde çok büyük emeği olmuştur.
‘Maraş bize mezar olmadan düşman gülzar olmaz’ diyen Maraşlılar, 22 gün 22 gece süren kahramanca mücadele sonrası şehri işgal eden Fransızları ve Ermenileri kovmayı başardı.
Maraş’ta milli mücadelenin timsali olan Sütçü İmam, Fevzipaşa (Bektutiye) Mahallesi’nde 1871’de dünyaya geldi.
ASIL ADI “İMAM”DI
Babası “Kireçcioğulları”ndan Ömer Efendi, annesi “Tiyeklioğulları”ndan Emine Hanım olan Sütçü İmam, Uzunoluk Camii’nde gönüllü imamlık yaptı. Geçimini de caminin altındaki küçük dükkanında süt satarak sağladığı için “İmam” olan asıl adı “Sütçü İmam” olarak biliniyordu.
MİLLİ MÜCADELE’NİN FİTİLİNİ ATEŞLEYEN KAHRAMAN: SÜTÇÜ İMAM
Maraş’ın işgal girişimi 22 Şubat 1919’da İngiliz işgal kuvvetlerinin Albay Max Andriyo komutasında şehre girişiyle başladı. Maraş, 8 ay süren İngiliz işgalinden sonra, 29 Ekim 1919’da Fransızlar tarafından işgal edildi. Fransız askerlerinin kente gelişi, yerli Ermeniler tarafından büyük bir coşkuyla karşılandı. Fransızlar, yerli Ermenileri de yanlarına alarak, gösteriler ve taşkınlıklar yapmaya başladı. Fransız kuvvetlerinin kente girişinden 2 gün sonra, 31 Ekim 1919’da tarihi Uzunoluk Hamamı’ndan çıkan Türk kadınlarına, Fransız devriyeleri ve Ermeniler: “Burası artık Türklerin değil, Fransız memleketinde bizim dediğimiz olacak. Açın yüzlerinizi” diyerek saldırdı.
Kadınlardan biri olayın etkisiyle bayılınca diğer kadınlar da feryada başladı. Hamamın yakınındaki Kel Hacı’nın kahvesinde bulunan Maraşlılar olay yerine gelerek Ermenileri uyardı. Fakat askerler sarkıntılığa devam etti. Bunun üzerine Çakmakçı Said ve Gaffar Kabuloğlu Osman, kadınları işgalcilerin elinden almak isterken dipçik ve kurşunla ağır yaralandı. Bu sırada yan tarafta küçük bir dükkanda süt satan Sütçü İmam, tabancasını alarak olay yerine geldi.
Kadınlara sataşan ve Çakmakçı Said’i yaralayan Ermeni askeri vurdu. Korkan diğer askerler ise kaçtı. Maraş’ta düşmana sıkılan bu ilk kurşun ile Türk milletinin işgalcilere ve Ermenilere, yaptıklarının yanlarına kalmayacağı gösterildi. Bu olayda aldığı yara ile daha sonra Çakmakçı Said şehit oldu. Yaralanan Ermeni ise öldü. Ölen Ermeni için 1 Kasım 1919 tarihinde kalabalık bir cenaze töreni düzenlendi. Ertesi gün Sütçü İmam, Fransız ve Ermeniler tarafından ev ev arandı. Ama en ufak bir iz dahi bulunamadı. Bugün gönüllerde yaşayan o kahramanın o günde yeri ne Berit dağları, ne Kandil yaylası; ne de Bertiz bağları idi.
Fransızlar da misilleme olarak Sütçü İmam’ın dayısının oğlu Tiyeklioğlu Kadir’in ellerini ve ayaklarını arkasından bağlayıp burun ve kulaklarını kestikten sonra boğazlayarak şehit ettiler. Maraş halkı Sütçü İmam’ı örnek olarak bundan sonraki tüm icraatlarda Ermeni ve Fransız işgalcilerine karşı koymayı kendilerine bir vatan vazifesi saydılar. Bu uğurda 22 günlük bir çarpışma verdiler. Bu çatışma esnasında da Sütçü İmam’ın o ruhu bayraklaştı. Maraş kurtulduktan sonra Antep’e giden kuvvetler arasına katıldı.
İlk kurşun, işgalcilere karşı mazlum milletlerin nasıl duracağına dair bir ders niteliği taşımaktadır. 31 Ekim 1919 tarihi Türk’ün namusunun kurtulduğu gündür. Türk’ün haysiyeti, onuru ve şerefi 31 Ekim 1919’da Sütçü İmam’ın attığı bu ilk kurşunla kurtuldu. Sütçü İmam olayı, Antep, Urfa ve diğer bölgelerdeki mücadele için adeta bir kıvılcımı oldu. Maraş’ın işgalinde, 31 Ekim 1919’da düşmana ilk kurşunu atan Sütçü İmam, düşmanın buradan kovulmasından sonra harpteki fedakarlıklarına mükafat olarak belediyeye odacı olarak alınıp, Maraş kalesindeki topun idaresi de kendisine bırakıldı.
SÜTÇÜ İMAM NASIL ÖLDÜ?
Abdülmecit Efendi halife olunca Sütçü İmam’a 101 pare top atışı yapma emri verildi. Top atışları sırasında barutun ateş alması neticesi vücudunda yanıklar meydana geldi. Kaldırıldığı Alman Eğitim Hastanesi’nde 25 Kasım 1922’de hayatını kaybetti.
SÜTÇÜ İMAM’IN KABRİ NEREDE?
Sütçü İmam’ın cenazesi Kahramanmaraş Çınarlı Camiî Mezarlığı’na defnedildi.
SÜTÇÜ İMAM SÖZLERİ
Sizi yiğitlikle övenlere, “Bizim yiğitlerimiz şehit oldu deyin.”
Sakın unutmayın, “Maraş bize mezar olmadan, size (düşmana) gülizar olmaz.”
Zulmetmek bizim şanımıza yakışmaz. O sizlerin mesleğidir.
Farz et körsün olabilir. El ele tut. Taş al ve at. Kâfiri bulur.
Bu yara bir saatte, bir günde sarılacak bir yara değil.
Azim bir imtihandan geçiyoruz. Allah müminleri mahçup etmez.
Dünya küfürle değil zulümle yıkılır.
Kara haberler var size. Nehirler lanet akıyor denizlere.
Yavrularını birer asker, birer kahraman gibi yetiştiren bir toplum ordusuz olur mu?
Türklerle dostça bir arada yaşamayı düşünmekle kârlı çıkabilirsiniz. Bu topraklarda baş olmaya kalkarsanız, ancak toprak olursunuz. (Sütçü İmam, Cahit Zarifoğlu)
