Binlerce kişi kararı bekliyor

İşsizlik maaşı bağlanabilmesi için son üç yılda en az 600 gün sigortalı olmak ve son 120 gün “sürekli” çalışmak gerekiyor. Sürekli çalışma kuralının bazı istisnaları bulunuyor. Hastalık, ücretsiz izin, disiplin cezası, gözaltına alınma, mahkumiyetle sonuçlanmayan tutukluluk hali, kısmi istihdam, grev, lokavt, genel hayatı etkileyen olaylar, ekonomik kriz, doğal afetler nedeniyle iş yerinde faaliyetin durdurulması veya işe ara verilmesi halinde, son 120 günün hesabında prim yatırılmayan bu süreler kesinti sayılmıyor.

Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine göre, son 120 gün içinde iş değişikliği yapan ve iki iş arasında bir gün boşluğu bulunanlar ise işsizlik maaşı alamıyor. Üç yıl işsizlik primi ödeyen işçi işsiz kaldığında on aylık işsizlik maaşı alabiliyor. Ancak, 15 yıl kesintisiz çalışan bir işçi son 120 gün içinde o şirketten ayrılıp başka bir şirkette işe başlarken 1 gün prim ödenmemişse işsizlik maaşından yararlanamıyor.

AĞUSTOS AYINDA 12 BİN 500 KİŞİ ETKİLENİYORDU

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 100 günlük eylem planını açıkladığı tarihte, bu durumda olan işçi sayısının 12 bin 500 kişi olduğu belirtildi. Türkiye’de son üç aylık dönemde dövizde yaşanan ani dalgalanma dolayısıyla çok sayıda iş yerinde işçi çıkarmalar yaşandı. Bu nedenle, 120 gün sürekli çalışma kuralına takılan kişi sayısının daha da arttığı tahmin ediliyor.

GERİYE DÖNÜK ÖDEME İÇİN DÜZENLEME GEREKİYOR

İşsizlik maaşı, prim ödeme süresine göre 6, 8 veya 10 ay olarak ödeniyor. İşsiz kaldıktan sonra 30 gün içinde başvuranlara, başvuruyu izleyen ayın 5’inde maaş bağlanıyor. Gecikilen her ay, işsizlik maaşının gecikilen ay kadar daha az alınması sonucunu doğuruyor. Normalde 6 ay işsizlik maaşı hakkı bulunan bir işçi, iş akdinin feshinden 4 ay sonra başvuruda bulunursa sadece kalan 2 ayın maaşını alabiliyor. Altı aylık süresi dolduktan sonra başvuranlara ise ödeme yapılmıyor.

Bu nedenle, 120 gün sürekli prim ödeme kuralıyla ilgili düzenleme yapıldığında, uygulama kapsamındaki 12 bin 500 kişi, sadece kalan süreler için işsizlik maaşı alabilecek. Tamamını alabilmeleri için geriye dönük hak sağlanması gerekiyor.

SON 4 AYIN ÜCRETİNE GÖRE ÖDENİYOR

İşsizlik maaşı, çalışırken alınan son 4 aylık ortalama ücretin yüzde 40’ı üzerinden ödeniyor. Asgari ücretli işçiler 2018 yılında 805.60 lira işsizlik maaşı alabiliyor. En yüksek işsizlik maaşı ise bin 611.30 lirayı aşamıyor. Son dört aylık brüt maaşı 3 bin lira olan kişiye, damga vergisi düşüldükten sonra bin 191 lira işsizlik maaşı ödeniyor. Son dört aylık brüt maaşı 4 bin lira olanlar net bin 587.86 lira alıyor. Brüt maaşı 5 bin lira olanlar ise bin 611.30 lira alabiliyor.

30 GÜNE DİKKAT

İşsizlik maaşı almak için iş akdinin feshinden itibaren 30 gün içinde başvuruda bulunmak gerekiyor. Otuz günden sonra da başvurulabiliyor ancak bu durumda gecikilen süre kadar eksik maaş ödeniyor.

İSTİFA EDEN ALAMAZ

İşsizlik maaşı alabilmek için iş akdinin işveren tarafından sona erdirilmesi ya da işçinin haklı nedenle iş akdini feshetmesi gerekiyor. Anlaşmalı olarak işten ayrılanların işsizlik maaşı alabilmesi için sözleşmenin işveren tarafından sona erdirilmesi zorunlu.

EN FAZLA 10 AY SÜREYLE İŞSİZLİK MAAŞI

İşsizlik maaşı süresi, prim ödenen gün sayısına göre değişiyor. Son üç yılda 600 gün çalışanlara 6 ay; 900 gün çalışanlara 8 ay, 1080 gün çalışanlara on ay işsizlik maaşı ödeniyor. Emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenler işsiz kaldıklarında işsizlik maaşı alamıyor. Gelir getirici bir işte çalıştığı tespit edilenlerin işsizlik maaşı kesiliyor.